Tegenwoordig kiezen steeds meer fietsers voor een e-bike. Niet alleen ouderen die wat extra ondersteuning nodig hebben, maar ook scholieren en forenzen (woon-werk verkeer) gebruiken steeds vaker een fiets met elektrische ondersteuning. Want het scheelt zeker qua inspanning en gebruikskosten én het lijkt alsof je altijd ‘wind mee’ hebt. Op deze manier kun je wel genieten van die lange fietstocht, kom je niet meer bezweet aan op school of bespaar je op de kosten van een eigen auto of het openbaar vervoer.
Doordat de elektrische fiets zo populair is, is het aanbod werkelijk enorm. Alle bekende fietsfabrikanten bieden ‘hun’ fietsen aan met elektrische ondersteuning en er zijn nieuwe leveranciers opgestaan die complete e-bikes leveren tegen scherpe prijzen.
Om uit dit grote aanbod een juiste keuze te kunnen maken, proberen wij enige duidelijkheid in te geven met uitgebreide verklaringen en tips om zo te weten te komen waar je nu precies op moet letten bij de aanschaf van een e-bike.
Belangrijkste tip: maak altijd een uitgebreide proefrit omdat elke fiets anders rijdt.
De verschillende type motoren
Een elektrische fiets kan verschillende motoren hebben. Het gaat hierbij om een voorwielmotor, middenmotor of achterwielmotor. Er zitten zowel voor- als nadelen aan deze drie typen motoren waar je goed over na moet denken bij de aanschaf van een elektrische fiets.
Voorwielmotor
De voorwielmotor is al jaren een populaire keuze. Vaak vind je deze motoren in de e-bikes uit de goedkopere prijsklasse. Het voordeel van deze voorwielmotor is dat deze stiller is, beter past in het design van de fiets en dat er weinig onderhoud nodig is.
Het nadeel is dat een voorwielmotor minder krachtig is, wat minder handig is in heuvelachtig gebied en de fiets stuurt wat ‘zwaarder’.
Middenmotor
E-bikes met de motor in het midden van het frame worden de laatste jaren steeds vaker gekozen door de consument en dat is ook niet vreemd. Doordat het zwaartepunt in het midden van de fiets ligt, zorgt dit voor een stabiele rit en ook met het tillen van de fiets is dit handig. Dit type motor geeft meer ondersteuning door de directe verbinding met de trapas en een krachtsensor zorgt voor een uiterst precieze dosering van de ondersteuning. Zo kun je soepel wegrijden vanuit stilstand of als je fiets zwaar is beladen met kinderen of boodschappen. Verder kun je een middenmotor combineren met alle soorten versnellingen zoals een naaf- of derailleurversnelling.
Echter is deze motor ook storingsgevoeliger, doordat ze krachtiger zijn en dit problemen kan geven voor o.a. de ketting en versnellingen. Ook de spatwaterdichtheid moet goed in de gaten worden gehouden doordat er veel meer onderdelen in en uit de motorbehuizing steken. Verder zijn e-bikes met een middenmotor vaak duurder dan met een ander type motor en doordat de motor in het midden zit, is er sprake van een hogere instaphoogte.
Achterwielmotor
Kies je voor een e-bike met achterwielmotor, heb je de meest natuurlijke rijbeleving. Krijg je bij een fiets met voorwielmotor het gevoel te worden vooruit getrokken, bij een achterwielmotor heb je echt het ‘zetje in de rug’. Verder is de motor erg stil, is het stuurgedrag strak en blijft het gewicht van de fiets laag.
Een belangrijk nadeel van een e-bike met achterwielmotor is dat deze niet kan worden gecombineerd met een dichte kettingkast of naafversnelling. Daarom wordt dit type motor meestal gebruikt bij sportieve fietsen zoals een mountainbike of racefiets. Het systeem is echter wel erg onderhoudsgevoelig met veel afstelwerk en kent een hoge slijtage.
Tip: door vooraf goed na te denken over het type motor van de e-bike en in welke omgeving je de e-bike voornamelijk gaat gebruiken, kan al snel een keuze worden gemaakt voor een bepaalde categorie e-bikes.
Krachtoverbrenging
Om de kracht van de motor op een juiste manier over te brengen maken de fabrikanten gebruik van 2 soorten sensoren: een kracht- of rotatiesensor.
Krachtsensor
Een krachtsensor meet hoeveel druk er op de pedalen wordt gezet. De mate van ondersteuning is afhankelijk van met hoeveel kracht je zelf trapt. Het grote voordeel is dat dit natuurlijk aanvoelt en dat de ondersteuning gelijk start bij het wegrijden. Een krachtsensor wordt alleen gebruikt bij e-bikes met een middenmotor en zit dus op de duurdere fietsen.
Rotatiesensor
Een rotatiesensor werkt alleen als de trapas draait. Zodra er een rotatie is, wordt er ondersteuning geleverd. Voordeel is dat als je zelf weinig kracht hebt, er gelijk voldoende ondersteuning wordt geboden. Nadelen zijn dat er vertraging zit bij het starten en stoppen: de ondersteuning komt later op gang, pas als de trapas heeft gedraaid. Dit voelt minder natuurlijk aan. Dit type sensor wordt vaak gebruikt bij de goedkopere e-bikes met voorwielmotor.
Display
Het display is een belangrijk onderdeel van een e-bike. Hier kun je informatie op lezen over de mate van ondersteuning (stand 1,2 of 3), de verwachte actieradius, hoe vol de accu nog is, de snelheid waarmee wordt gefietst en de afgelegde afstand. Bij de meest uitgebreide versies is eventueel navigatie ook mogelijk.
De meeste displays zijn afneembaar om diefstal tegen te gaan.
De accu
Na de keuze voor een type motor moet er goed worden nagedacht over de accu van de e-bike. De capaciteit van de accu bepaalt namelijk hoeveel kilometers met ondersteuning gemaakt kunnen worden zonder bij te laden en de plaats van de accu bepaalt ook voor een groot gedeelte het gemak en weggedrag.
Hoewel de capaciteit van de accu voor een groot gedeelte verantwoordelijk is van de actieradius (hoeveel km kan ik fietsen met ondersteuning) van de e-bike, zijn er nog aanvullende factoren waar rekening mee moet worden gehouden:
- De mate van ondersteuning (in welke stand zet ik de e-bike: 1,2 of 3)
- Vlak terrein of heuvelland
- Bandenspanning (harde of slappe banden)
- Buitentemperatuur
- Gewicht bestuurder
- Gebruik in de stad (veel stoppen en starten) of het platteland
- Leeftijd van de accu en hoe vaak de accu is opgeladen
De accu kan op verschillende plaatsen worden gemonteerd bij de fiets. Het meeste zie je de accu achterop de fiets, onder de bagagedrager. Deze plek heeft voordelen doordat de accu makkelijk te verwijderen is en goed verborgen is bij het gebruik van fietstassen.
Er zijn ook elektrische fietsen waarbij de accu in het frame is verwerkt. Het grote voordeel is dat het gewicht in de midden van de fiets ligt, wat zorgt voor een stabiel weggedrag. Tevens is de accu goed beschermd tegen vallen en beschadigingen.
Vaste of uitneembare accu
Met een vaste accu zit je altijd met je fiets. Je moet een oplaadpunt hebben in de schuur of garage want je kunt de accu niet even in huis opladen. Een uitneembare accu neem je overal mee naar toe en kun je opladen waar je wilt en is dus een stuk handiger in het gebruik. Ook qua diefstal-gevoeligheid is een uitneembare accu in het voordeel, net als het bewaren bij kamertemperatuur.
Verschillende soorten accu’s
Fietsleveranciers maken gebruik van 3 verschillende type accu’s: de moderne Lithium-ion-polymeer accu en Li-ion Mangaan accu en de NikkelMetaalhybride (NiMh) accu. Deze laatste accu is vaak groter en heeft meer last van zelfontlading en het laden duurt wat langer.
Capaciteit
De energie uit een accu wordt gebruikt voor de trapondersteuning van de e-bike. Hoe groter de accucapaciteit, hoe groter de actieradius (het aantal kilometers dat gefietst kan worden met ondersteuning) en hoe langer de levensduur van de accu. Een grote capaciteit zorgt echter ook voor een hoger gewicht en een hogere prijs.
Naarmate een accu ouder wordt, zal de capaciteit langzaam afnemen. Je komt dus op een gegeven moment minder ver qua kilometers met ondersteuning. Ook de temperatuur speelt hierin een grote rol. In de winter is de actieradius een flink stuk kleiner dan in de zomer maar in tegenstelling tot de capaciteitsafname door ouderdom is dit tijdelijk totdat de temperatuur weer stijgt.
Tip: hoewel de prijs een struikelblok kan zijn, is het altijd verstandig om een accu aan te schaffen met een grotere capaciteit dan dat je denkt nodig te hebben.
Tips om zo lang mogelijk plezier te hebben van je fietsaccu:
- Lees altijd de gebruiksaanwijzing van je e-bike goed door, hoe om te gaan met de accu.
- Laad de accu op bij kamertemperatuur en in een droge omgeving.
- Ook als de e-bike stilstaat, moet de accu regelmatig worden opgeladen om in conditie te blijven.
- Laat de accu niet onnodig lang aan de lader hangen, maar verwijder deze zodra hij vol zit.
- Laat een elektrische fiets met accu niet te lang in de vrieskou of in de volle zon staan.
- Bewaar de accu op kamertemperatuur als je in de wintermaanden niet of weinig fietst.
Let op: na verloop van tijd is een accu ‘versleten’ en moet worden vervangen door een nieuwe accu. Aangezien de vervangingskosten van een accu hoog zijn, is het van belang om goed voor je accu te zorgen en van te voren te vragen wat de vervangingskosten zullen zijn.
Onderhoud & Garantie
Een elektrische fiets heeft altijd meer onderhoud nodig dan een gewone fiets. Dit komt doordat er meer onderhoudsgevoelige onderdelen worden gebruikt zoals de accu, de motor en elektronica. Om aanspraak te kunnen maken op de fabrieksgarantie, eisen verschillende e-bike leveranciers dat er regelmatig onderhoud wordt gedaan aan de fiets.
Het voordeel van het aanschaffen van een elektrische fiets bij de fietsenwinkel is dat het met service onderhoud beter is geregeld. De fiets wordt goed afgesteld afgeleverd, een proefrit maken is altijd mogelijk, vaak is de 1e servicebeurt inbegrepen. De monteurs hebben kennis van alle soorten e-bikes, men heeft de juiste uitleesapparatuur voor de software in huis en zij weten precies waar men op moet letten om aanspraak te kunnen blijven maken op de fabrieksgarantie. Tevens zijn de prijzen voor een onderhoudsbeurt helder en overzichtelijk en heb je niet te maken met ‘verborgen’ kosten zoals voorrijkosten.
Tip: vraag naar de verschillende garantievoorwaarden en onderhoudsmogelijkheden wanneer je een elektrische fiets van een bepaalde leverancier aan wilt schaffen.
